អ្នក លក់ បន្លែ ស្រស់ នៅ ផ្សារកណ្តាល ក្នុង រាជធានីភ្នំពេញ (រូបថត៖ Tharum Bun)
ជាច្រើនឆ្នាំមកហើយអាងស្ដុកទឹក បឹងទំពន់ បានផ្ដល់ឱកាសមួយយ៉ាងសំខាន់ សម្រាប់ប្រជាពលរដ្ឋក្រីក្រក្នុងក្រុងភ្នំពេញប្រកបរបរចិញ្ចឹមជីវិតប្រចាំថ្ងៃ។ នោះគឺមុខរបរដាំត្រកួននៅលើទឹក។ ប្រជាពលរដ្ឋចំនួនជាង២០០គ្រួសារ បានសង់ផ្ទះជាប់នឹងបឹងនេះដែលផ្ទៃទឹកពណ៌ខ្មៅក្រឹប និងមានក្លិនភាយឆួលផង។ ពួកគេអាចរកចំណូលប្រចាំថ្ងៃពី ២០.០០០ រៀលទៅ៣០.០០០ រៀល។
អ្នកស្រី ទឺល សារ៉ន ដែលមានអាយុ៤៩ឆ្នាំ និងមានកូនបីនាក់បានប្រកបមុខរបរដាំត្រកួននៅក្នុងបឹងទំពន់ តាំងពីឆ្នាំ១៩៩០ មកម្លេះ។ នៅរៀងរាល់ព្រឹក អ្នកស្រី ទឺល សារ៉ន ឈររង់ចាំអតិថិជនដែលជាឈ្មួញកណ្ដាលមកទិញត្រកួនរបស់គាត់ដល់ទីកន្លែង។ ឈ្មួញទាំងនេះ ទិញត្រកួនរបស់គាត់ និងត្រកួនរបស់អ្នកដទៃទៀតទៅលក់នៅឯផ្សារនានាក្នុងក្រុងភ្នំពេញ។
«មកទទួលហ្នឹង ខ្ញុំបេះ៥០បាច់ បើបង្ខំវាល់ល្ងាចទៅ១០០បាច់ទៅ។ យើងបាញ់ថ្នាំ ហើយមិនដល់កន្លះខែទេ។ អញ្ចឹងយើងបាញ់ថ្នាំហើយឲ្យសាបថ្នាំបានយើងបេះ។ យើងបេះរហូតដល់ត្រកួនយើងអស់។ បើត្រកួនយើងច្រើន យើងបេះបានយូរ តែបើតិច បេះឆាប់អស់»។
បឹងទំពន់ស្ថិតក្នុងខណ្ឌមានជ័យ។ វាមានទំហំជាង៣.០០០ ហិកតា។ បឹងនេះគឺជាអាងស្រូបទឹកសំណល់ និងទឹកជំនន់ដ៏ធំបំផុតរបស់រាជធានីភ្នំពេញ។
អ្នកស្រី ទឺល សារ៉ន ដាំត្រកួននៅលើផ្ទៃទឹកនេះទំហំកន្លះហិកតា។ គាត់អះអាងថា គាត់ជួលផ្ទៃទឹកនេះពីម្ចាស់ឯកជនក្នុងតម្លៃ មួយឆ្នាំ ៨សែនរៀលដើម្បីដាំត្រកួននេះ។ ការដាំត្រកួនលើផ្ទៃទឹកធ្វើជារងដូចការដាំត្រកួនលើផ្ទៃដីដែរ។ រងនីមួយៗមាន គម្លាតពីគ្នាមួយមែត្រ។ ប្រជាពលរដ្ឋនៅទីនេះ ប្រើទូកតូចល្មមសម្រាប់ផ្លាស់ទីទៅធ្វើការដាំ និងប្រមូលផលត្រកួនលើផ្ទៃទឹក។
ស្ថិតនៅក្នុងសហគមន៍បឹងទំពន់ ដូចគ្នាដែរអ្នកស្រី ក្រួចសុខធឿន អាយុ៣០ឆ្នាំប្រកបមុខរបរដាំត្រកួននេះតាំងពីក្មេងជាមួយក្រុមគ្រួសារ របស់គាត់។ អ្នកស្រីបានរៀបរាប់ថាកម្រៃនៃការលក់ត្រកួនក៏ដូចជាកម្រៃបានពីផលដំណាំផ្សេងៗទៀតដែរគឺពឹងផ្អែកលើការលូតលាស់របស់វា។
«វាមិនទៀងដែរហ្នឹង។ ជួនកាល១០០បាច់ ជួនកាល៧០បាច់ទៅ។ វាដោយត្រកួនល្អមិនល្អ»។
អ្នកស្រី ទឺល សារ៉ន បានរៀបរាប់ថា ការដាំត្រកួនលើផ្ទៃទឹកជាដំបូង គេត្រូវយកពូជត្រកួនទៅសាបលើថ្នាលដីជាមុនសិន លុះដល់ពេលត្រកួននោះដុះបាន រយៈពេលពីរសប្ដាហ៍ទើបគេដក រួចយកទៅក្រងជាបាច់ដើម្បីយកទៅដាំបណ្តែតទឹក។ ក្រោយពីដាំនៅទឹករយៈពេលប្រមាណជាមួយខែទើបអាចបេះយកទៅលក់បាន។ អ្នកស្រី ទឺល សារ៉ន បានបន្ថែមថា ថ្វីបើទឹកបឹងសម្បូរជាតិជីច្រើនដែលអាចឲ្យត្រកួនងាយលូតលាស់បាន ក៏ប៉ុន្ដែគេត្រូវប្រើគីមីមួយចំនួនទៀត ដូចជាថ្នាំសម្លាប់សត្វល្អិត ផ្សំជាមួយនឹងថ្នាំម្សៅសម្រាប់ជំនួយការលូតលាស់របស់ត្រកួន និងធ្វើឲ្យដើមត្រកួនថ្លោសល្អ។
យោងទៅតាមពិសោធន៍ និងការសិក្សារបស់លោកបណ្ឌិត ឌី សំអាត អនុប្រធាននាយកដ្ឋានកសិកម្មនៃក្រសួងកសិកម្ម និងរុក្ខប្របាញ់ និងនេសាទ ពិសោធន៍ទៅលើការដាំត្រកួននៅវៀតណាម បង្ហាញថា ត្រកួនដែលដាំនៅលើដី និងដាំក្នុងទឹកកខ្វក់ផ្ទុកសារធាតុលោហៈច្រើន ដូចជាជាតិ មេតាន បារត និងជាតិអាសេនិច។
«ត្រកួនដាំនៅដីល្អ និងដីកាកសំណល់ហើយគេវិភាគគុណភាពត្រកួនទាំងពីរនៅលើដីកខ្វក់ ហ្នឹង គេឃើញមានសារធាតុពុលជាច្រើន ដែលបន្សល់នៅក្នុងត្រគួន នឹងឯងធ្វើអោយប៉ះពាល់សុខភាព»។
ក៏ប៉ុន្ដែ លោកបណ្ឌិត ឌី សំអាត មិនអាចពន្យល់ថា ជាតិគីមីទាំងនឹងធ្វើឲ្យប៉ះពាល់ សុខភាពបែបណានោះទេ។
លោកសាស្ដ្រាចារ្យឈូកបូរិន ព្រឹទ្ធបុរសនៅមហាវិទ្យាល័យវិទ្យាសាស្រ្ត ជលផលបានរៀបរាប់ថា ដំបូងបំផុតសារធាតុនៅក្នុងទឹកស្អុយគឺមាន អាសូត ផូស្វ័រ ប៉ូតាស្យូម ដែលហៅកាត់ថាNPK ដែលសារធាតុទាំងនោះបានមកពីទឹកនោម លាមក និងកាកសំណល់ផ្សេងៗ។ សារធាតុទាំងនេះធ្វើឲ្យពុលសត្វ រស់នៅក្នុងទឹកដូចជាត្រីជាដើមហើយក្លិនវាក៏ប៉ះពាល់ដល់សុខភាពប្រជាជន រស់នៅជាប់នោះផងដែរ។
លោកសៀក សុផាត សាស្រ្តាចារ្យ ផ្នែកបរិស្ថាន នៅសាកលវិទ្យាល័យ ភូមិន្ទភំ្នពេញវិញ បានរៀបរាប់ថា ការដាំត្រកួននៅក្នុងបឹងទំពន់នេះ អាចជួយ បន្សុទ្ធទឹកបឹងមួយផ្នែកដែរ ដោយសារត្រកួនជួយស្រូបយកសារធាតុ អាសូតផូស្វ័រប៉ូតាស្យូម ពីទឹកបឹង។ លោកសាស្ដ្រាចារ្យសៀក សុផាត បញ្ជាក់ថា ទឹកបឹងកខ្វក់តែងតែមានផ្ទុកសារធាតុពុល ប៉ុន្តែ វាមិនមានបញ្ហាធំដុំ ដែលផ្តល់ផលប៉ះពាល់ដល់ត្រកួននៅទីនោះទេ។
«យោងទៅតាមការស្រាវជ្រាវ ត្រកួនហ្នឹងអត់មានបានស្រូបយកជាតិពុលទេ ពីព្រោះនៅក្នុងទឹក ត្រកួនស្រូបយកជាតិជីNPK។ ឫសវាអាចចាប់យកហេវវីមេតថលខ្លះ តែតាមការស្រាវជាវ គឺវាមានចំនួនតិចនៅក្នុងហ្នឹង ហេវវីមេតថលក៏ជាជាតិ ពុលដែរ។
«យ៉ាងណាក៏ដោយលោក វេជ្ជបណ្ឌិត ថម៉ាស មហ្វ៊ី (Thomas Murphy) សហនាយកមន្ទីរពិសោធន៍ និងជាអ្នកដឹកនាំការស្រាវជ្រាវនៃសកលវិទ្យាល័យវិទ្យាសាស្ដ្រសុខាភិបាលបាននិយាយថា ត្រកួនក្នុងបរិដ្ឋានមិនស្អាតអាចនឹងបណ្ដាលឲ្យអ្នកបរិភោគមានជំងឺរាករូសដែរប្រសិនបើមានការចម្អិនមិនស្អាតល្អ។
«ជំងឺរាគគឺជាបញ្ហាចំបងបំផុតដែលត្រូវប្រឈមមុខ ហើយត្រកួន យើងមិនអាចយកមកបរិភោគ ដោយមិនបានសម្អាតជាមុនបានទេ»។
ក៏ប៉ុន្ដែក្រុមប្រជាពលរដ្ឋដែលជាអ្នកប្រកបរបរដាំត្រកួនមិនយល់ថា ត្រកួនដែលគាត់ដាំនៅទីនេះបង្កផលវិបាកដល់សុខភាពនោះទេ។
ទោះជាយ៉ាងនេះក្ដី នៅមិនទាន់មានការសិក្សាជាផ្លូវការណាមួយរបស់ក្រុមអាជ្ញាធររដ្ឋាភិបាលចំពោះសារធាតុដែលស្ថិតក្នុងអាងស្រូបទឹកសំណល់នៅបឹងទំពន់នេះនៅឡើយទេ។ នេះបើយោងតាមក្រុមអ្នកស្រាវជ្រាវឯករាជ្យ៕
0 comments:
Please add comment to express your opinion, and share it on Twitter or Facebook. Thank you in advance.